nasusdraconis.de
Kontakt Texte Startseite
Pomponius Mela: De Chorographia
Liber secundus 74
« ≡ »
1 Gallia Lemanno lacu et Cebennicis montibus in duo latera divisa, atque altero Tuscum pelagus attingens, altero Oceanum, hic a Varo, illic a Rheno ad Pyrenaeum usque permittitur.
1.
Gallia Lemannō lacū et Cebennicīs montibus in duo latera dīvīsa, atque alterō Tūscum pelagus attingēns, alterō Ōceanum, hīc ā Vārō, illīc ā Rhēnō ad Pȳrēnaeum ūsque permittitur.
Das Subjekt reicht von Gallia bis Ōceanum und umfasst zwei Partizipialkonstruktionen. In diesen sind das Partizip Perfekt Passiv dīvīsa und das Partizip Präsens Aktiv attingēns attributiv auf Gallia bezogen und stehen daher im Nominativ Singular Femininum. Das Prädikat permittitur übersetzen wir gut durch erstreckt sich, fassen es also medial auf.
Gallia, ae, f., Gallien
dīvīsus, a, um, geteilt
von: dīvidere, dīvidō, dīvīsī, dīvīsum, teilen
attingere, attingō, attigī, attāctum, anrühren, berühren; angrenzen
permittere, permittō, permīsī, permissum, gehen lassen; passiv: sich erstrecken
2.
Gallia Lemannō lacū et Cebennicīs montibus in duo latera dīvīsa,
Zu dīvīsa gehören die adverbialen Bestimmungen in duo latera, im Akkusativ nach in, sowie Lemannō lacū und Cebennicīs montibus, die als Ablative des Mittels See und Gebirge nennen, durch die Gallien in zwei Gebiete unterteilt ist.
Lemannus, ī, m., Genfer See
lacus, ūs, m., der See
et, und
Cebennicī montēs, Cevennen
mōns, montis, m., Berg
in, in, nach
duo, duae, duo, zwei
latus, eris, n., Seite
3.
Gallia Lemannō lacū et Cebennicīs montibus in duo latera dīvīsa, atque alterō Tūscum pelagus attingēns, alterō Ōceanum,
Nach dem atque gruppiert sich die zweite Partizipialkonstruktion um attingēns. Die beiden alterō meinen die latera. Es sind Ablative, und eine Übersetzung finden wir leicht mit den Fragen von woher oder womit. Was Gallien anrührt, woran es angrenzt, steht als Objekt im Akkusativ. Das ist einerseits Tūscum pelagus, wie Mela den Teil des Mittelmeers nennt, der vor der europäischen Küste von der heutigen Straße von Messina an in Richtung Spanien liegt, andererseits der die damals bekannte Welt vollständig umgebende Ōceanus, dessen Küste, vom Atlantik bis hin zur Rheinmündung, Gallien im Nordwesten begrenzt.
atque, und
alter, era, erum, der eine (von zweien), der andere; der zweite; doppelt: alter ... alter, der eine ... der andere
Tūscus, a, um, tuskisch, etrurisch
pelagus, ī, n., Meer, die See
Ōceanus, ī, m., Ozean
4.
Gallia Lemannō lacū et Cebennicīs montibus in duo latera dīvīsa, atque alterō Tūscum pelagus attingēns, alterō Ōceanum, hīc ā Vārō, illīc ā Rhēnō ad Pȳrēnaeum ūsque permittitur.
Es folgen einige adverbiale Bestimmungen. hīc und illīc, die die erwähnten beiden Seiten Galliens bezeichnen, dann die präpositionalen Ausdrücke, mit den Flussnamen im Ablativ nach ā, und Pȳrēnaeum im Akkusativ nach ad, und schließlich ūsque, das man vielleicht unübersetzt lassen möchte.
hīc, adv., hier
ā, ab, von
Vārus, ī, m., bei Mela Vārum, ī, n., Var
illīc, adv., dort
Rhēnus, ī, m., Rhein
ad, zu, nach ... hin, gegen ... hin
Pȳrēnaeus, ī, m., Pyrenäen
ūsque, adv., in einem fort, durch und durch, von ... her, bis ... hin
5.
1. Gallia
1.1. Lemannō lacū et Cebennicīs montibus in duo latera dīvīsa,
1.2. atque alterō Tūscum pelagus attingēns, alterō Ōceanum,
1. hīc ā Vārō, illīc ā Rhēnō ad Pȳrēnaeum ūsque permittitur.
Ein Hauptsatz mit zwei Partizipialkonstruktionen als Attribute im Subjekt.
6.
Gallia Lemannō lacū et Cebennicīs montibus in duo latera dīvīsa, atque alterō Tūscum pelagus attingēns, alterō Ōceanum, hīc ā Vārō, illīc ā Rhēnō ad Pȳrēnaeum ūsque permittitur.
« ≡ »