nasusdraconis.de
Kontakt Texte Startseite
Caesar: De Bello Gallico
Liber primus 1
« ≡ »
3 Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea, quae ad effeminandos animos pertinent, important proximique sunt Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt.
1.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā
Das Prädikatsnomen fortissimī wird ergänzt durch das Genitivattribut hōrum omnium. Es handelt sich dabei um einen genetīvus partītīvus, meint also wieder die drei zuvor genannten Völker. Statt dieser aller übersetzen wir besser von diesen allen oder noch einfacher mit von ihnen. Kopula im Prädikat ist sunt. Subjekt des Hauptsatzes sind die Belgae. Das Adverb proptereā kündigt bereits den folgenden Kausalsatz an.
hic, haec, hoc, dieser, diese, dieses
omnis, e, ganz; aller
fortis, e, stark, kräftig; tapfer
esse, sum, fuī, sein
Belgae, ārum, m., Belgier
proptereā, adv., deshalb, deswegen
2.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt
Dieser erste Nebensatz beginnt mit quod, das sich durch das vorangegangene proptereā als Konjunktion mit kausaler Bedeutung zu erkennen gibt, und endet mit dem Prädikat absunt. Subjekt sind weiterhin die Belgier aus dem Hauptsatz. Das Adverb longissimē bildet eine adverbiale Bestimmung.
quod, coni., da, weil
longus, a, um, lang, weit
abesse, absum, āfuī, fern sein, entfernt sein
3.
Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissime absunt
Wovon die Belgae entfernt sind, verrät uns die adverbiale Bestimmung mit der Präposition ā. Darin verknüpft atque zwei gleiche Satzteile im Ablativ: cultū und hūmānitāte, ergänzt durch das Genitivattribut prōvinciae. Gemeint ist also die feinere, kultiviertere Lebensart, der unter römischem Einfluss stehenden Provence.
cultus, ūs, m., Pflege; Lebensweise
atque, und
hūmānitās, ātis, f., Menschlichkeit; höhere Bildung
prōvincia, ae, f., Provinz; die Provence
4.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt minimēque ad eōs mercātōrēs saepe commeant
Mit minimēque beginnt der nächste Teilsatz. Wir übersetzen zunächst bis zum Prädikat commeant. Neues Subjekt ist der Nominativ mercātōrēs. Die beiden Adverbien minimē und saepe können wir aufeinander beziehen: am wenigsten ... häufig. Eine weitere adverbiale Bestimmung ist ad eōs und bezeichnet die Belgier.
parum, comp. minus, superl. minimē, adv., wenig
-que, und
ad, zu, bei
is, ea, id, der, die, das; er, sie, es
mercātor, ōris, m., Kaufmann, Händler
saepe, adv., oft, häufig
commeāre, commeō, āvī, ātum, ein- und ausgehen, verkehren
5.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt minimēque ad eōs mercātōrēs saepe commeant atque ea, quae ad effēminandōs animōs pertinent, important
Der folgende Teilsatz beginnt mit atque, und hat important als Prädikat. Subjekt ist noch immer mercātōrēs. Das Pronomen ea ist ein Akkusativobjekt, attributiv ergänzt durch den folgenden Relativsatz.
atque, und
is, ea, id, der, die, das; er, sie, es
importāre, importō, āvī, ātum, einführen, importieren
6.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt minimēque ad eōs mercātōrēs saepe commeant atque ea, quae ad effēminandōs animōs pertinent, important
Der zu ea gehörende Relativsatz reicht vom Relativpronomen quae bis zum Prädikat pertinent. Die Pronomen ea, quae stehen beide im Neutrum Plural. Im Kasus sind sie aber verschieden. Denn während ea als Objekt des übergeordneten Satzes ein Akkusativ ist, bildet quae das Subjekt des Relativsatzes und muss ein Nominativ sein. Zur Übersetzung verwenden wir den Singular: das, was zu ... führt.
is, ea, id, der, die, das; er, sie, es
pertinēre, eō, uī, zu etwas führen, dienen
7.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt minimēque ad eōs mercātōrēs saepe commeant atque ea, quae ad effēminandōs animōs pertinent, important
Nach der Präposition ad steht hier der Akkusativ effēminandōs als attributives Gerundivum zu animōs; dieses ist dem Sinn nach Objekt zu effēmināre.
ad, zu, bei
effēmināre, effēminō, āvī, ātum, verweichlichen
animus, ī, m., Seele, Geist, Gemüt, Charakter
8.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt minimēque ad eōs mercātōrēs saepe commeant atque ea, quae ad effēminandōs animōs pertinent, important proximīque sunt Germānīs,
Das angehängte -que markiert wieder das erste Wort des nächsten Teilsatzes, das Adjektiv proximī. Dieses wird ergänzt von Germānīs, einem Dativ, der verrät: wem am nächsten? Subjekt zum Prädikat proximī ... sunt sind wieder die Belgae.
proximus, a, um, superl., der nächste
-que, und
esse, sum, fuī, sein
Germānī, ōrum, m., Germanen
9.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt minimēque ad eōs mercātōrēs saepe commeant atque ea, quae ad effēminandōs animōs pertinent, important proximīque sunt Germānīs, quī trāns Rhēnum incolunt,
Auf Germānīs bezieht sich das Relativpronomen quī, das wie jenes Maskulin Plural sein muss. Als Subjekt des hier beginnenden Relativsatzes steht es aber im Nominativ. Prädikat ist incolunt, und wo die Germanen nun wohnen, sagt uns die adverbiale Bestimmung, in der die Präposition trāns den Akkusativ Rhēnum erfordert.
quī, quae, quod, der, die, das
trāns, jenseits
Rhēnus, ī, m., Rhein
incolere, incolō, incoluī, incultum, wohnen, ansässig sein
10.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt minimēque ad eōs mercātōrēs saepe commeant atque ea, quae ad effēminandōs animōs pertinent, important proximīque sunt Germānīs, quī trāns Rhēnum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt.
Auch das Relativpronomen quibus bezieht sich noch auf Germānīs, und bildet in dem hier beginnenden letzten Teilsatz mit cum eine adverbiale Bestimmung im Ablativ. Das Prädikat gerunt hat bellum zum Akkusativobjekt. Subjekt sind erneut die Belgae. Das Adverb continenter ist eine weitere adverbiale Bestimmung.
quī, quae, quod, der, die, das
cum, praep., mit
continenter, adv., unablässig, fortwährend
bellum, ī, n., Krieg
gerere, gerō, gessī, gessum tragen; durchführen, ausführen
bellum gerere, Krieg führen
11.
1. Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā
1.1. quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt
1.2.1 minimēque ad eōs mercātōrēs saepe commeant
1.2.2 atque ea,
1.2.2.1. quae ad effēminandōs animōs pertinent,
1.2.2 important
1.3. proximīque sunt Germānīs,
1.3.1. quī trāns Rhēnum incolunt,
1.3.2. quibuscum continenter bellum gerunt.
Die drei Konjunktionen quod ... , -que ..., -que ... leiten kausale Nebensätze ersten Grades ein, wobei der mittlere Teil davon in zwei mit atque verbundene Sätze untergliedert ist: minimēque ... commeant atque ... important. Die drei Relativssätze sind Nebensätze zweiten Grades, und beginnen mit den Pronomina quae ... , quī ... , quibus ... .
12.
Hōrum omnium fortissimī sunt Belgae, proptereā quod ā cultū atque hūmānitāte prōvinciae longissimē absunt minimēque ad eōs mercātōrēs saepe commeant atque ea, quae ad effēminandōs animōs pertinent, important proximīque sunt Germānīs, quī trāns Rhēnum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt.
« ≡ »